Wróć do listy artykułówNiepełnosprawni - pełnowartościowi!
Czy my jako społeczeństwo jesteśmy świadomi potrzeb osób, które przez wzgląd na różne schorzenia i dysfunkcje mają na codzień utrudnione funkcjonowanie? Czy wiemy jak zachować się wobec osoby niepełnosprawnej, a może z obawy przed popełnieniem gafy, unikamy kontaktu z takimi osobami?!
Każdy myślę sam w duchu odpowie sobie na te pytania. Ja również postanowiłem je sobie dzisiaj postawić! W swojej pracy zawodowej, którą w zeszłym roku zacząłem, jako nauczyciel na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, z pewnością, jeśli nie w tym semestrze, to na pewno w kolejnych, będę miał do czynienia z (nie)pełnosprawnymi studentami. Wielu z nich zapewne będzie się starało swoje dysfunkcje ukryć, a przecież nauczyciel powinien być tym, który w każdej sytuacji będzie umiał pomóc. Dlatego moja Uczelnia przywiązuje do tego ogromną wagę, a my jako nowi pracownicy, zostaliśmy szczególnie uczuleni na potrzeby osób niepełnosprawnych. Na pierwszych zajęciach, zawsze zachęcam osoby, którym mogę w jakiś sposób ułatwić studiowanie (np. poprzez powiększenie czcionki w materiałach dydaktycznych czy kolokwium, osobie słabowidzącej) do tego by, jeśli uznają to za stosowne poinformowały mnie o takim czy innym rodzaju niepełnosprawności.
A czy my, zawsze potrafimy się zachować w towarzystwie osób niewidomych, niesłyszących lub poruszających się na wózkach? Czy zastanawiamy się nad tym, że przesadna troska o ich bezpieczeństwo, czy zbyt natrętna pomoc może kogoś urazić? Często z grzeczności traktujemy osoby bez ręki czy nogi z przesadną ckliwością, a przecież rozmowa z tą osobą wcale nie musi koncentrować się właśnie na jej problemach, z którymi pewnie dawno się pogodziła.
Na pytanie "Jak traktują Cię inni?" znany zapewne większości Jaś Mela, odpowiedział:
"Różnie. Krew mnie dosłownie zalewa, gdy spotykam na swojej drodze osoby, które chcą mnie we wszystkim wyręczać. Nawet w najprostszych rzeczach. Zastanawiają się czy wejdę po schodach, wyjdę z samochodu. To jest coś koszmarnego i w sumie dość śmiesznego (...) Jestem całkiem normalnym kolesiem, który jest tym kim chce być. Ma swoje pasje, które stara się realizować oraz marzenia."
Przypomnę, brak ręki i nogi nie przeszkodził Jankowi zdobyć obu biegunów!
Czy zatem wobec osób niepełnosprawnych mamy być zupełnie zobojętnieni? Otóż nie! ale czasami warto poczytać specjalne poradniki. Jeżeli w pracy, czy w szkole mamy do czynienia z osobami niepełnosprawnymi, warto wiedzieć jak powinno się zachować w ich obecności.
Kilka przykładów SAVOIR-VIVRE wobec osób niepełnosprawnych przedstawiam poniżej:
OSOBY NIEWIDOME LUB NIEDOWIDZĄCE:
Osoby niewidome umieją orientować się w terenie i poruszać po ulicach, zatem:
- Zanim nawiążesz kontakt fizyczny, uprzedź o tym osobę niewidomą. Wymień swoje imię, a jeśli jest to stosowne - również funkcję, jaką pełnisz, np. ochroniarz, bileter, opiekun społeczny, recepcjonistka czy kolega z wydziału. Powinieneś też przedstawić osobę niewidomą wszystkim członkom z grupy aby nie poczuła się ona wykluczona.
- Nie dotykaj laski ani psa osoby niewidomej. Pies jest w pracy i nie może się rozpraszać, laska stanowi część przestrzeni osobistej danej osoby. Jeżeli osoba niewidoma położy gdzieś laskę, nie przekładaj jej, uprzedź jedynie wtedy, jeśli może stanowić ona przeszkodę
- Proponuj niewidomym klientom odczytanie informacji podanych w formie pisemnej, np. karty dań, etykiet na produktach albo wyciągu z konta. Odlicz reztę na głos, aby mogli zapamiętać jakie otrzymali banknoty.
OSOBY NIESŁYSZĄCE LUB NIEDOSŁYSZĄCE:
- Nie musisz krzyczeć do osoby niesłyszącej lub niedosłyszącej. Jeśli osoba ta używa aparatu słuchowego, jest on na pewno dostosowany do normalnego poziomu głosu i twój krzyk będzie przez to zniekształcony.
- Mów wyraźnie. Większość osób niedosłyszących pomaga sobie w rozumieniu wypowiedzi patrząc na usta rozmówcy. Gdy mówisz nie żuj gumy, nie pal papierosów ani nie zasłaniaj ust.
- Jeżeli podczas rozmowy obecny jest tłumacz języka migowego, patrz na osobę niesłyszącą i utrzymuj z nią kontakt wzrokowy. Zwracaj się bezpośrednio do niej("czego się napijesz?"), a nie do tłumacza("spytaj czego się napije").
więcej w "Praktycznym poradniku savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych"
http://www.zosprp.pl/files/Savoir-vivre.pdf
Zachęcam do przeczytania bo mimo swej niepełnosprawności pamiętajmy, że mamy do czynienia z człowiekiem PEŁNOWARTOŚCIOWYM!
